Ciha Kalesi – Hakkında ve Bilinmesi Gerekenler

Tarihi ve İsminin Anlamı
Rize’nin Pazar ilçesinde, doğayla iç içe bir konumda bulunan Ciha Kalesi (Lazca Lamğoşi Cixa), 14. yüzyıldan günümüze ulaşan tarihi yapısıyla hem gözetleme hem de haberleşme amacıyla inşa edilmiş bir kaledir. Kaynaklara göre Cenevizlilerin bölgede etkin olduğu dönemde yapıldığı düşünülmektedir. Pazar ilçesinin 7 kilometre doğusunda ve Hemşin Deresi’nin doğusuna konumlanan kale, Rize’nin en özgün tarihi yapılarından biridir ve ziyaretçilerine tarihi bir deneyim sunmaktadır. Yapının Lazca ismi olan "Lamğoşi Cixa", kalenin yer aldığı Yücehisar köyünün eski adı olan Lamğodan gelir. Laz dilinde “ciha” kelimesi “kale” anlamına gelmekte olup bu isim Türkçeye Ciha Kalesi olarak geçmiş ve yörede bu isimle anılmaya başlanmıştır. Bazı kaynaklarda ise Şentepe köyünde bulunduğu belirtilmiş, bu nedenle halk arasında Ğulivat Kalesi olarak da bilinir.

Kalenin Mimari Yapısı ve Özellikleri
Ciha Kalesi, tipik bir dairesel yapıya sahip olup, giriş kapısı iki kule ile desteklenmiştir. Kaleye ilk adım attığınızda kuzeydoğuda yer alan ve iki kule tarafından korunan ana giriş kapısı dikkat çeker. İç kısımda ayrıca yine yuvarlak bir plana sahip başka bir kule daha bulunur. Kalenin duvar kalınlıkları yer yer değişiklik gösterir ve yaklaşık olarak 1,2 ila 1,8 metre genişliğindedir. Duvarlarda kullanılan taş işçiliği, kalenin ihtişamını vurgulasa da çoğu yerde özensiz ve oldukça muntazamsız bir taş işçiliği göze çarpar. Kalenin kuzeydoğu kısmı günümüzde oldukça iyi korunmuş olup, kalenin en sağlam bölgesidir. İç kısmı 27 metre uzunluk ve 22 metre genişlik sunarken, yüksekliği 6-7 metreyi bulan Ciha Kalesi, 640 metrekarelik bir alanı kaplamaktadır.

Kalenin, stratejik konumundan dolayı Hemşin Deresi vadisini ve Pazar ilçesini izleyebilen yüksek bir tepeye kurulduğu anlaşılmaktadır. Hemşin Deresi’ni gören bu hakim konumu, kale için hem savunma hem de haberleşme işlevlerinin yerine getirilmesinde önemli bir avantaj sağlamış olmalıdır. Bölgede bilinen diğer gözetleme kalelerinden farklı olarak, Ciha Kalesi’nin manzarası dört bir tarafında deniz ve vadiye hakimdir. Bu yönüyle, ziyaretçilerine tarihsel bir yapıdan öte, doğal bir seyir terası imkanı da sunmaktadır.

Rize merkeze yaklaşık 45 dakikalık bir uzaklıkta bulunan Ciha Kalesi’ne ulaşım, Pazar ilçesinden itibaren özel araç ya da toplu taşıma araçlarıyla sağlanabilir. İlçeye 7 km mesafede olan kaleye varmak için dar ve virajlı bir yol izlenir. Yolun son 500 metrelik kısmı stabilize ve dar bir yoldur; bu nedenle araziye uygun araçlarla gitmek daha güvenlidir. Kalenin bulunduğu yükseklik ve buradaki doğal doku, burayı bir yandan göz alıcı bir manzara noktası haline getirir; deniz manzarası, özellikle fotoğraf çekmek isteyen ziyaretçiler için oldukça çekici bir özellik taşır.

Ciha Kalesi’ne düzenlenen gezilerde genellikle doğa yürüyüşleri, rehberli turlar ve çevrede piknik imkanı gibi etkinlikler bulunmaktadır. Rize’nin bu bölgesinde yapılacak doğa yürüyüşleri, misafirlerin vadi ve dere boyunca büyüleyici doğa manzaraları eşliğinde kaleye ulaşmasını sağlamakta, kaleye ulaşmak için yapılan bu yürüyüşlerde temiz hava ve eşsiz doğa ile baş başa kalabilirsiniz.

Doğa İle Tarihin Buluşma Noktası: Ciha Kalesi
Kale, günümüzde bir kısmı harabe olsa da, görsel açıdan ilgi çekici yapısıyla Rize’nin saklı kalmış tarihi değerlerinden biridir. 14. yüzyılda gözetleme amacıyla yapılan bu kale, bölgedeki diğer kalelerle benzer bir misyon taşır. Doğu Karadeniz’in bu eşsiz köşesinde yer alan Ciha Kalesi, tarih boyunca birçok medeniyetin izlerini barındırmış, doğayla iç içe konumuyla yerli ve yabancı turistlerin ilgisini çekmiştir.

Ciha Kalesi, Rize ziyaretinizde mutlaka görülmesi gereken tarihi noktalardan biridir.